Profielwerkstuk

De biologische klok heeft raakvlakken met vrijwel alle aspecten van de biologie en is daarom een goed onderwerp voor je profielwerkstuk. Op deze pagina vind je een aantal ideeën die je kunnen helpen bij het formuleren van de hoofd- en deelvragen van je profielwerkstuk. Als algemene oriëntatie op het onderwerp kan je ook een aflevering van het televisie programma Labyrint kijken over de biologische klok.

    Smartphones en de biologische klok

    ‘Blauw licht smartphone ontregelt biologische klok’ luidde het verontrustende bericht in een aantal kranten. Uit onderzoek blijkt dat de biologische klok vooral gevoelig is voor blauw licht, dat wordt afgegeven door smartphones, tablets, laptops en televisies. Het gebruik van deze apparaten voor het slapengaan kan een nadelig effect op je slaapkwaliteit. Hoe zou je dit zelf kunnen onderzoeken? En hoe bepaal je of het blauw licht is dat een effect heeft op de slaap, of juist een andere kleur licht?

    Zomertijd/wintertijd

    Twee keer per jaar laait de discussie op over het nut van de zomertijd. Ooit ingevoerd als manier om te besparen op energiekosten, is er ook kritiek op de zomertijd: vlak na de overgang van wintertijd naar zomertijd (of andersom) zouden mensen minder alert zijn en zouden er zelfs meer verkeersongelukken plaatsvinden. Wat zijn de positieve en negatieve effecten van de invoering van de zomertijd op de mens en op de samenleving als geheel? Worden de mensen in jouw omgeving beïnvloedt door de overgang van zomer- naar wintertijd?

    Jetlag en sportprestaties

    De beste sportprestaties worden aan het eind van de middag of in de avond geleverd. Sporters moeten vaak lange reizen maken door verschillende tijdzones, waardoor hun biologische klok verstoort wordt. Hoe beïnvloedt dat tijdverschil hun sportprestaties? Hoe wordt daar rekening mee gehouden?

    Cafeïne

    Dat cafeïne opwekkend en stimulerend werkt, was al langer bekend. Nieuw onderzoek laat zien dat het innemen van cafeïne in de avond de biologische klok een stukje vertraagd, vergelijkbaar met een kleine jetlag. Je kan je afvragen wat het effect is van cafeïne op andere tijdstippen, of wat het verschil is tussen verschillende cafeïne-houdende dranken.

    Schoolprestaties

    De biologische klok van middelbare scholieren sluit niet aan bij het schoolrooster, concludeerden twee leerlingen van een school in Hardenberg in hun profielwerkstuk. Hun onderzoek, dat in de prijzen viel bij onder andere de KNAW en dat werd gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift, laat zien dat toetscijfers afhangen van het tijdstip waarop de toets wordt afgenomen en ook van het chronotype van de leerlingen. Hoe zit dat op jouw school? Zijn de schommelingen in prestaties ook afhankelijk van het vak? Welk advies zou je aan je schoolbestuur willen meegeven?

    Nachtdiensten

    Steeds meer mensen werken in ploegendiensten, waarbij ze regelmatig ook ’s nachts moeten werken. Ook is er steeds meer bewijs dat het werken in ploegendiensten de biologische klok verstoort en nadelige effecten heeft op de gezondheid, zowel op de korte termijn als op de lange termijn. Wat is hierover bekend in de literatuur en zijn er effecten die je zelf kan meten? Welke maatregelen zouden de nadelige effecten kunnen verminderen of voorkomen?

Slim zoeken